Alle rafelranden van Europa

Wie het heden én de toekomst wil begrijpen, kan niet om de geschiedenis heen.

Europa heeft een lange en roerige voorgeschiedenis met zijn buren. Waar de geografische grenzen al sinds mensenheugenis vastliggen, zijn de door de mens getrokken staatsgrenzen vrijwel voortdurend verschoven. Kijk maar naar Polen, het ‘land op wieltjes’ dat heen en weer schoof en zelfs lange tijd van de kaart verdween. Of naar het koloniale tijdperk, waarin de Europeanen in Afrika, Azië en het Midden-Oosten de dienst uitmaakten en willekeurig grenzen trokken, wat leidde tot gruwelijke oorlogen.

De randen van Europa zijn al veel langer rafelig. Hedendaagse conflicten hebben wortels in het verleden. Fenomenen van nu – zoals de Russische agressie, de opkomst van China en oorlogsgeweld in het Midden-Oosten – staan niet op zichzelf. De drijfveren van de hoofdrolspelers op het wereldtoneel zijn vaak al eeuwenoud. Poetin en Xi staan in een langere traditie. En de complexe geschiedenis van het Midden-Oosten maakt dat grote groepen mensen in Europa zich identificeren met de strijdende partijen in Israël én de bezette gebieden.